Kartka z kalendarza
1918
22 września

Urodził się Henryk Szeryng.

 

 

4 października

Emil Młynarski po latach przerwy ponownie stanął przed warszawskimi filharmonikami.

 

10 listopada

W związku przybyciem do Warszawy Józefa Piłsudskiego i opuszczaniem miasta przez Niemców, zapowiedzianą w programie Teatru Wielkiego operę francuską dyrekcja zamieniła na Halkę Stanisława Moniuszki, poprzedzając uwerturę odegraniem Mazurka Dąbrowskiego. Podczas spektaklu legioniści rozpoczęli ostrzeliwanie Ratusza.

 

1919
Rok 1919

Kraków nigdy wprawdzie nie miał szczęścia do opery, ale to właśnie tutaj odbyła się premiera Doli Bolesława Wallek-Walewskiego, pierwszej opery wystawionej w niepodległej Polsce. Zawiązał się komitet do budowy gmachu opery.

 

 

16 stycznia

Ignacy Jan Paderewski objął stanowisko prezydenta rady ministrów i ministra spraw zagranicznych. W lutym wraz z Romanem Dmowskim reprezentował Polskę na konferencji w Wersalu.

 

8 grudnia

Urodził się Mieczysław Wajnberg.

 

1920
1 stycznia

W Poznaniu powstała Państwowa Akademia i Szkoła Muzyczna, przemianowana dwa lata później na Państwowe Konserwatorium Muzyczne. Pierwszym dyrektorem był Henryk Opieński.

 

17 lutego

W Paryżu Aleksander Tansman na recitalu solowym wykonywał własne kompozycje. Był to jego debiut w tej stolicy.

 

12 marca

W Krakowie urodziła się Janina Garścia, kompozytorka znanych utworów pedagogicznych na fortepian.

 

1 maja

Na koncercie uczniów Emila Młynarskiego w warszawskim Konserwatorium debiutował Paweł Klecki.

 

2 października

Krytyczne uwagi prasy wzbudzały nie tylko nowe dzieła operowe, ale i oglądająca je publiczność. 2 X po warszawskiej premierze Doli Bolesława Wallek-Walewskiego recenzent „Światu” stwierdził: „Jakże zmieniła się sala! Nowa Warszawa, powojenna. Dawniej premiera operowa zamieniała widownię w wykwintny salon, w którym skupiał się cały high-life stołeczny. Z high-life’u nie ma śladu. Został tłum szary, zaaferowany, nawykły do bezceremonialności sal kinematograficznych”.

 

Rok 1920

Założony został Kwartet Polski w składzie Zdzisław Jahnke, Tadeusz Gonet – skrzypce, Tadusz Szulc – altówka, Dezyderiusz Danczowski – wiolonczela. Zespół występował zarówno w kraju jak i za granicą, prezentując bogaty repertuar obejmujący dzieła od klasycyzmu po współczesność. Szczególne miejsce zajmowała w nim muzyka polska.

 

1921
23 stycznia

W Krakowie zmarł Władysław Żeleński (ur. 1837), kompozytor.

 

8 maja

W Warszawie policja usiłowała zaprowadzić porządek w sali operowej, do której wdarł się tłum ciekawych próby generalnej baletu Ludomira Różyckiego Pan Twardowski. Premiera spotkała się z pozytywnym odbiorem, a balet pozostał w repertuarze aż do wojny. Wystawiony także w Kopenhadze i Pradze.

 

7 lipca

W Rzeszowie urodził się Stanisław Wisłocki, kompozytor, dyrygent i pianista.

 

Rok 1921

Do Ameryki przybył Szymanowski. Próbując przeciwdziałać sytuacji, tak niesprzyjającej nowoczesnej muzyce, francuski kompozytor Edgar Varese, który od dwóch lat przebywał w Ameryce, założył w Nowym Jorku Międzynarodowe Stowarzyszenie Kompozytorów, stawiające sobie za cel rozbudzanie zainteresowania nową muzyką.

 

1922
13 maja

W Warszawie Karol Szymanowski przedstawił operę Hagith, która wielu zaskakiwała swoją nowoczesnością. „Czymże jest Tristan wobec opery Szymanowskiego, jeśli chodzi o trudności tonalne? Jedną gamą diatoniczną wobec dwunastu granych jednocześnie” pisał Eligiusz Niewiadomski.

 

1 listopada

Prawykonanie I Koncertu skrzypcowego Karola Szymanowskiego w Warszawie wywołało lawinę prasowych polemik pomiędzy konserwatystami (Rytel, Niewiadomski) a modernistami (kompozytor, Iwaszkiewicz).

 

Rok 1922

Międzynarodowe Towarzystwo Muzyki Współczesnej – działające do dzisiaj – organizowało doroczne, letnie festiwale prezentujące nowe utwory kompozytorów ze wszystkich zrzeszonych państw. Od początku obecna była w nim Polska, a w 1924 roku w Warszawie powstała polska sekcja Towarzystwa, której przewodniczył Karol Szymanowski.

 

Rok 1922

Ukazała się Historia muzyki w zarysie Józefa Władysława Reissa, podręcznik używany w polskich szkołach przez ponad 40 lat. Dwa lata później Reiss wydał Encyklopedię muzyki, pierwszą w języku polskim (dzisiejsza Encyklopedia muzyki PWN kontynuuje tradycję tej właśnie publikacji).

 

Rok 1922

Odbył się festiwal muzyki kameralnej. Zrodziła się też inicjatywa powołania międzynarodowego towarzystwa kompozytorów z siedzibą w Londynie.

 

1923
Rok 1923

Jan Kiepura po raz pierwszy wystąpił publicznie na koncercie w sali kina „Sfinks” w Sosnowcu.

 

Rok 1923

W przedstawieniu Czarodziejskiego fletu w La Scali pod dyrekcją Arturo Toscaniniego partię Królowej nocy śpiewała Ada Sari.

 

3 maja

W Warszawie miała miejsce premiera Casanovy Ludomira Różyckiego do libretta Juliana Krzewińskiego, dyrygował Artur Rodziński.

 

16 czerwca

W Grudziądzu urodził się Henryk Czyż, dyrygent, kompozytor i pedagog.

 

3 października

We Lwowie urodził się Stanisław Skrowaczewski, kompozytor i dyrygent.

 

1924
Rok 1924

Kryzys gospodarczy sprawił, iż we wrześniu warszawska opera została zamknięta z powodu deficytu finansowego (podobnie jak rok wcześniej Filharmonia).

 

Rok 1924

Emil Młynarski zaangażował Jana Kiepurę do spektakli wystawianych w Operze Warszawskiej. Początkowo artysta obsadzany był w epizodycznych rolach. Jego debiut w głównej roli, jako Faust w operze Charlesa Gounoda, nastąpił rok później we Lwowie.

 

Rok 1924

W listopadzie w Warszawie został opublikowany pierwszy numer miesięcznika  „Muzyka”, wydawanego do 1937 roku pod redakcją Mateusza Glińskiego.

 

5 września

We Lwowie przyszła na świat Krystyna Moszumańska-Nazar.

 

28 listopada

W Poznaniu, mimo kłopotów finansowych, doszło do prapremiery Legendy Bałtyku Feliksa Nowowiejskiego. Libretto podkreślające pradawną obecność Słowian nad Bałtykiem i muzyka w tradycyjnym, wagnerowskim stylu sprawiły, że utwór cieszył się dużą popularnością.

 

1925
Rok 1925

W Poznaniu powstało czasopismo  „Przegląd Muzyczny”, wydawane do 1931 roku. W latach 1925–1927 prowadził je Henryk Opieński, później  Stanisław Wiechowicz. Było organem Zjednoczenia Polskich Związków Śpiewaczych, stanowiąc kontynuację  „Śpiewaka”.

 

Rok 1925

Ludomir Różycki otrzymał Krzyż Oficerski Orderu Polonia Restituta.

 

23 sierpnia

W Warszawie urodził się Włodzimierz Kotoński.

 

12 listopada

Zmarł Roman Statkowski (ur. 1859), kompozytor i pedagog.

 

1926
Rok 1926

Stanisław Wiechowicz skomponował taniec symfoniczny Chmiel, na motywach jednej z najstarszych i najpopularniejszych melodii weselnych.

 

18 kwietnia

Otwarto stację Polskiego Radia w Warszawie. Program rozpoczęło wykonanie Poloneza As-dur Chopina przez orkiestrę. W tym roku zarejestrowano 48 033 odbiorników (W 1939 roku było ich ponad milion).

 

19 czerwca

W Teatrze Wielkim w Warszawie odbyła się premiera opery Szymanowskiego Król Roger do libretta napisanego przez kompozytora wspólnie z Jarosławem Iwaszkiewiczem.

 

14 lipca

We Włocławku urodził się Jan Krenz, dyrygent i kompozytor.

 

16 października

Na scenie opery poznańskiej premierę miała opera Wallek-Walewskiego Pomsta Jontkowa, której libretto jest dalszym ciągiem Halki. Był to największy sukces kasowy polskiej opery w okresie międzywojennym.

 

14 listopada

Odsłonięto pomnik Fryderyka Chopina w Warszawie.

 

22 grudnia

Młodzi, polscy kompozytorzy przebywający i studiujący w Paryżu u Nadii Boulanger, powołali do życia Stowarzyszenie Młodych Muzyków Polaków. Towarzystwo działało do końca lat 40-tych, organizując ponad 70 koncertów z nową muzyką polską.

 

1927
1 stycznia

W Brzeźnicy k. Radomska przyszedł na świat Juliusz Łuciuk.

 

Rok 1927

Mazurek Dąbrowskiego został oficjalnie polskim hymnem narodowym.

 

Rok 1927

W styczniu odbył się I Konkurs Chopinowski (zwycięzcą został Rosjanin Lew Oborin). Powstały pierwsze rozgłośnie radiowe w Krakowie, Poznaniu i Katowicach. W tym roku odbyła się pierwsza transmisja radiowa hejnału z Wieży Mariackiej.

 

2 marca

W Czechowicach-Dziedzicach urodził się Witold Szalonek.